Diz Ağrısı, Diz Kapağı Ağrısı ve Nedenleri

Diz ağrısı nedir?

Diz, günlük hayattaki ayakta tüm işlerimizi yaparken kullandığımız bir eklemdir. Uyluk kemiği(femur) kaval kemiği(tibia) ve diz kapağı(patella) tarafından oluşur. Merdiven çıkarken, koşarken, yürürken hissedilen keskin ağrılar diz ağrısı olarak tariflenir. Aynı zamanda istirahat halinde hissedilen sızlama tarzındaki ağrılar ve gece yatarken zonklama biçiminde hissedilen ağrılar da diz ağrısı olarak tanımlanır. Diz ekleminin karmaşık bir yapısı vardır. Bu yüzden diz ağrısının birçok sebebi olabilir. Gençlerde ağrının sebebi genelde diz etrafındaki ve içindeki doku bozukluğundan veya mekanik bir bozukluktan olabilir. 

Geçmeyen diz ağrısı

Geçmeyen diz ağrısı kronik diz ağrısı olarak adlandırılabilir. Normalde dizde herhangi bir travma (kaza düşme, çarpma) var olduğunda dizdeki menisküs kas tendon bağ gibi dokularda bir kanama olur ve ağrı ilk bir hafta kadar olabilir. Fakat sonrasında ağrının geçmesi beklenir. Eğer ağrı geçmiyorsa dizde bulunan menisküs kas tendon bağ gibi dokuların iyileşmesinin gecikmesinden dolayı olabilir. Bu durumda gecikmeye sebep olan faktörler tespit edilip ona göre tedavi planlanmalı ve vücuda tekrardan dokuları onarabilme kabiliyeti kazandırılmalıdır. 

Bazı durumlarda dizde hiçbir travma olmadan dizde ağrı gelişebilir ve bu ağrı uzun süre geçmeyebilir. Bu ağrının sebebi dokulardaki bozukluklara bağlı olmaksızın diz eklemindeki mekanik bozukluklardan dolayı olabilir. Mekanik bozukluk diz hareketi sırasında dizi oluşturan eklemlerin uyumlu olarak çalışmasının bozulması nedeniyle diz içindeki ve çevresindeki yapılara orantısız yük binmesiyle oluşur. Bu uyum bozulduğu için ne kadar istirahat edilirse edilsin ilk hareketten itibaren bozulmuş fonksiyonla hareket yapılacağı için ağrı tekrarlar ve geçmez. 

Mekanik Sorun: Kalça ve Ayak Bileği Eklemleri 

Mekanik bozukluklar tek nedeni diz eklemi değildir. Diz ile bağlantılı olan kalça ve ayak bileği eklemleri de mekanik sorunlarını nedeni olabilir. Bir adım atıldığında veya yere yük verildiğinde vücut ağırlığı kalçadan dize ve ayak bileğine aktarılır, daha sonra yerden gelen tepki bu kuvveti aynı şekilde sırasıyla ayak bileği diz ve kalçaya aktarır. Kalça ve ayak bileğindeki bu yükün aktarılması sırasında bir problem olursa diz ağrısı meydana gelebilir. 

Aynı şekilde böyle bir mekanik bozuklukta istirahat ve ağrı kesiciler işe yaramayacaktır. Tedavi edilmezse sadece mekanik bozuklukla kalmayıp doku hasarına yol açabilir. Herhangi bir travma olmadan dizde geçmeyen bir ağrının olmasının bir diğer nedeni ise diz ekleminin sinirlerinin yer aldığı bel bölgesindeki bir rahatsızlık olabiliR. Bel bölgesindeki bir rahatsızlık mekanik olarak dizi etkileyebilirken mekanik olmadan direk yansıyan veya iletilen ağrı olarak da dizi etkileyebilir. 

Yaşlılıkta Diz Ağrısı

Yaşlılardaki diz ağrısının sebebi ise kas kuvvetsizliği osteoartrit ve romatizmal hastalıklar olabilir. Son günlerde başlayan diz ağrısı yürürken merdiven çıkarken veya koşarken bir aktivite sırasında meydana geliyorsa bazen de sadece istirahat halindeyken oluyorsa bu ağrının sebebi diz ekleminde herhangi bir dokuda kanama meydana getirmiş bir şikayetten dolayı olabilir. 

Herhangi bir travma olmadan ve aktivite sırasında değişmeyen istirahat halindeyken bile var olabilen çift taraflı diz ağrılarının nedeni diz etrafındaki dokuların zedelenmesinden ziyade bel bölgesindeki bir bozukluğu akla getirmelidir. Yaşlılarda geçmeyen diz ağrısının nedeni osteoartrit romatoid artrit olabilirken kas kaybınında büyük etkisi vardır. Yaşlılarda geçmeyen diz ağrısının sebebini araştırırken doku boyutundaki bozukluklardan biraz uzaklaşmak gerekebilir. Çünkü diz çevresinde tüm yapıların yaşa bağlı olarak su miktarı azalır esneklik özelliği kaybolmaya başlar. Bu saçın beyazlaması ve dökülmesi gibi doğal bir süreçtir. Burada özellikle kişinin günlük hayatındaki aktivitesini ve yaşam kalitesine ulaşmak dokulardaki bozukluğa yönelik çalışmaktan daha faydalı olacaktır. 

Ağrı uzun zamandır varsa zaman zaman şiddetlenirse bu kronik bir rahatsızlığın belirtisi olabilir. Bu nedenle bir uzmana görünüp yardım almakta fayda vardır.

Diz kapağı ağrısı neden olur?

Diz kapağının altındaki kıkırdak dokunun yıpranması, diz kapağının yanlış pozisyonlanması, çevresindeki kasların dengesiz kuvveti, plika sendromu, diz kapağına bağlanan bağlardaki yırtıklar, diz kapağıyla ilgili travmalar, aşırı kullanımı, kalça ve ayak bileği ile ilgili problemler bel ile ilgili probleme bağlı olarak yansıyan veya iletilen ağrılar diz kapağı ağrısına neden olabilir.

Diz arkasındaki ağrının sebebi

Diz arkası ağrısı dizin arkasında yer alan kas ve bağ yaralanmaları

Menisküs yaralanmaları

Baker kisti

Osteoartrit (kireçlenme)

Sinir sıkışması

Ve bunların yanında kalça ve ayak bileği ile ilgili problemler bel ile ilgili probleme bağlı olarak yansıyan veya iletilen ağrılar.

Genç yaşta diz ağrısı neden olur?

Gençlerdeki diz ağrısı osteoartrit(kireçlenme) gibi nedenlerden ziyade daha fazla travmaya bağlı olarak (menisküs bağ yaralanmaları gibi) veya hareketsizliğe bağlı olarak kas kuvvetsizliği ve dengesizliği ve eklem uyumsuzluğu ile ilgili olabilir

Kalçadaki yükün dize aktarılmasındaki bir mekanik bozukluk

Dizdeki yükün ayak bileğine aktarılmasındaki bir mekanik bozukluk

Yürüyüş paternindeki bozukluklar

Diz ağrısı nasıl geçer?

Öncelikle bir uzman tarafından diz ağrısının nedeni saptanmalıdır. Ağrı nedeni bir travmaya bağlı ise ve henüz yeni olmuş ise buz tedavisi ve istirahat ağrıyı hafifletecektir; ancak ağrı 1 haftadan uzun sürüyorsa ve oturup kalkarken, yürürken, uzun istirahat sonrası, aktiviteyle birlikte olan veya gece ağrısı varsa bir uzman tarafından muayene yapılıp teşhis konulmalıdır. 

Teşhis konulduktan sonra teşhise uygun uygulanan manuel terapi ile birlikte uygulanan kuru iğne, kinesiotape, kas aktivasyonları şikayete özgü kuvvet, denge, stabilizasyon egzersizleri diz ağrısını geçirmek için kullanılan yöntemlerdir

Diz ağrısı için dizlik

Eğer dizinizle ilgili bir travma varsa( düşme, vurma, çarpma vb) olayın hemen akabinde dizlik kullanımı şişlik ve ağrı kontrolü için önerilir. Bu 1 ile 7 gün arası olan kanamalı dönem geçtikten sonra dizlik kullanımı dizdeki hareketleri kısıtlayıp kan dolaşımını azaltacağı ve kas kullanımını azaltacağı için önerilmemektedir. 

Uzun sureli diz ağrısı bulunan kişiler sürekli dizlik kullanmak yerine bir uzmana muayene olup tedavi ve egzersiz programı çizilmelidir.